"بسم الله الرحمن الرحيم"
احکام روزه (استفتائات روزه بر اساس فتوای مقام معظم رهبری)
منابع : سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای
مبطلات روزه
چيزهايى که روزه را باطل مى‌‌کند.
74. نُه چيز روزه را باطل مى‌‌کند: اول: خوردن و آشاميدن دوم: آميزش جنسى، سوم: آن‌که کارى کند که منى از او بيرون آيد.(استمنا) چهارم: دروغ بستن به خدا و پيامبر و ائمه (عليهم السلام)، پنجم: رسانيدن غبار غليظ به حلق، ششم: فرو بردن تمام سر در آب، هفتم: با حال جنابت يا حيض يا نفاس به اذان صبح رسيدن، هشتم: اماله (تنقيه) با چيزهاى روان، نهم: عمداً قى کردن. خصوصيات و احکام اين نُه مورد در مسائل آينده گفته خواهد شد.
[موارد چهارم تا ششم بنابراحتياط واجب مبطل است]
جماع (آميزش جنسى)
روابط زناشويى روزهدار
97. مردى که نمىتواند روزه بگيرد، آيا مى‌‌تواند با همسر روزهدار خود نزديکى کند؟
ج) خير، جايز نيست.
شوخى و ملاعبه با همسر در حال روزه
98. اگر مردى با همسرش در روز ماه رمضان شوخى و ملاعبه نمايد، آيا به روزه‌اش ضرر مىرساند؟
ج) اگر منجر به انزال منى نشود، به روزه خللى وارد نمى‌‌کند.
جماع زوجين در حال روزه
99. اگر شوهر با همسر خود در ماه رمضان جماع نمايد و زن نيز به آن راضى باشد چه حکمى دارد؟
ج) بر هر يک از آنان حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضا، کفّاره هم بر هر دو واجب است.
جماع از روى فراموشى
100. اگر شخص روزه دار در اثر فراموشى آميزش جنسى کند آيا به روزه‌اش ضرر مىرساند؟
ج) اگر فراموش کند که روزه است و آميزش جنسى کند، روزهى او باطل نمى‌‌شود، ولى هر لحظه که يادش آمد بايد فوراً از حال آميزش خارج شود وگرنه روزه‌اش باطل است.
باقى ماندن بر جنابت تا اذان صبح
101. کسى که در شب ماه رمضان دچار جنابت است بايد تا پيش از اذان صبح غسل کند. اگر جنب عمداً تا آن هنگام غسل نکند روزه‌اش باطل است. اين حکم در مورد روزهى قضاى ماه رمضان نيز جارى است.
102. اگر در شب ماه رمضان جنب شود و بدون تعمد تا اذان صبح غسل نکند، مثل اينکه در خواب جنب شود و خواب او تا بعد از اذان صبح ادامه يابد، روزه‌اش صحيح است.
103. کسى که در بيدارى جنب شده يا پس از جنب شدن در حال خواب، بيدار شده، و مى‌‌داند که اگر به خواب رود، تا پيش از اذان صبح براى غسل بيدار نخواهد شد، جايز نيست قبل از غسل کردن بخوابد، و اگر خوابيد و پيش از اذان غسل نکرد، روزه‌اش باطل است ولى اگر احتمال مى‌‌دهد که پيش از اذان صبح براى غسل بيدار خواهد شد و تصميم بر غسل داشته باشد ولى بيدار نشود، روزه‌اش صحيح است ولى اگر دوباره خوابيد و تا صبح بيدار نشد، بايد قضاى آن روز را به‌جا آورد.
104. کسى که در شب ماه رمضان وظيفه دارد غسل کند، اگر به دليل تنگى وقت يا مضرّ بودن آب و امثال آن نتواند غسل کند، بايد تيمم بدل از غسل به‌جا آورد.
105. اگر در حال روزه در خواب جنب شود، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.
106. اگر روزهدار در روز ماه رمضان و ساير ايام که روزه است در حال خواب جنب شد، پس از بيدار شدن واجب نيست فوراً غسل کند.
107. زنى که عادت ماهانه پاک شده و بايد غسل کند و همچنين زنى که از نفاس (خونريزى زايمان) پاک شده و غسل بر او واجب است، اگر غسل را تا اذان صبح روز ماه رمضان تأخير اندازد روزه‌اش باطل است.
108. زن اگر در حال روزه دچار عادت ماهيانه و يا زايمان شد، روزهى او باطل مى‌‌شود.
جنابت عمدى در شب ماه رمضان با عدم امکان غسل
109. کسى که آب در اختيار ندارد و يا به دليل عذرهاى ديگر غير از تنگى وقت نمىتواند غسل جنابت بکند، آيا جايز است عمداً خود را در شب‌هاى ماه مبارک رمضان از طريق حلال جنب کند؟
ج) اگر وظيفه او تيمّم باشد و بعد از اينکه خود را جنب کرده، وقت کافى براى تيمّم داشته باشد، اين کار براى وى جايز است.
تيمّم در تنگى وقت با ترک عمدى غسل
110. کسى که پيش از اذان صبح، با حالت احتلام از خواب بيدار مى‌‌شود، آيا مى‌‌تواند تا نزديک اذان، غسل نکند و تيمّم کند؟
ج) اگر غسل را به تأخير اندازد تا جايى که وقت تنگ شود، گناه کرده است. در اين صورت بايد پيش از اذان صبح، تيمّم کند و روزه او صحيح است.
111. اگر فرد جنب در ماه رمضان عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود و با تيمم وارد صبح شود حکم روزه‌اش چيست؟
ج) روزه‌اش صحيح است گرچه در فرض سؤال مرتکب معصيت شده است.
غفلت روزهدار از غسل جنابت قبل از اذان صبح
112. اگر غسل جنابت براى روزه ماه رمضان يا روزه‌هاى ديگر فراموش شود و در اثناء روز به ياد انسان بيفتد، چه حکمى دارد؟
ج) اگر در روزه ماه رمضان غسل جنابت را در شب تا طلوع فجر فراموش کند و با حالت جنابت صبح نمايد، روزه‌اش باطل است و احوط اين است که قضاى روزه ماه رمضان هم در اين حکم به آن ملحق شود. ولى در ساير روزه‌ها، روزه بر اثر آن باطل نمى‌‌شود.
غفلت از احتلام قبل از اذان صبح
113. شخصى در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح بيدار شده و متوجه محتلم شدن خود نشده و دوباره خوابيده و در اثناى اذان صبح بيدار شده و علم به جنابت خود پيدا مى‌‌کند و يقين دارد که احتلامش قبل از اذان صبح بوده است، روزه او چه حکمى دارد؟
ج) اگر پيش از اذان صبح متوجه احتلام خود نشده است، روزه‌اش صحيح است.
شک در احتلام در شب ماه رمضان
114. اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از فجر شک کند که محتلم شده يا نه، ولى به شک خود اعتنا نکند و دوباره بخوابد و بعد از اذان صبح بيدار شود و متوجه گردد که قبل از طلوع فجر محتلم شده است، چه حکمى دارد؟
ج) اگر بعد از بيدارى اول اثرى از احتلام در خود مشاهده نکند، بلکه فقط احتمال آن را بدهد و چيزى بر او کشف نشود و تا بعد از اذان بخوابد، روزه‌اش صحيح است، هرچند بعد از آن معلوم شود که احتلام او مربوط به قبل از اذان صبح است.
روزه در صورت بقا بر جنابت تا اذان صبح
115. اگر فردى به سبب برخى از مشکلات تا اذان صبح بر جنابت باقى بماند، آيا روزه گرفتن در آن روز براى او جايز است؟
ج) در غير ماه رمضان و قضاى آن اشکال ندارد، ولى نسبت به روزه ماه رمضان تفصيل دارد اگر معذور از غسل است، تيمّم کردن بر او واجب است و اگر تيمّم هم نکند، روزه‌اش صحيح نيست.
116. آيا جايز است شخص جنب بعد از طلوع آفتاب غسل جنابت نمايد و روزه قضا يا مستحبّ بگيرد؟
ج) اگر عمداً تا طلوع فجر بر جنابت باقى بماند، روزه ماه رمضان و قضاى آن از او صحيح نيست، ولى اقوى صحّت روزه‌هاى ديگر به‌خصوص روزه مستحبّى است.
خوابيدن شخص جنب تا اذان صبح
117. اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بيدار شود و ببيند که محتلم شده است و دوباره پيش از اذان صبح به اميد اينکه براى غسل کردن بيدار مى‌‌شود بخوابد و تا بعد از طلوع آفتاب در خواب بماند و غسل خود را تا اذان ظهر به تأخير بيندازد و بعد از اذان ظهر غسل کرده و نماز ظهر و عصر بخواند، روزه آن روز او چه حکمى دارد؟
ج) در فرض سؤال که خوابِ اول است روزه‌اش صحيح است ولى اگر دوباره خوابيد و تا صبح بيدار نشد بايد قضاى آن روز را به‌جا آورد.
118. سال قبل در سحر ماه رمضان غسل جنابت بر من واجب شد و وقتى بيدار شدم با خود گفتم صبر مى‌‌کنم تا وقت تنگ شود آنگاه تيمّم به نيابت از غسل مى‌‌کنم ولى خوابم برد و بيدار نشدم تکليف من چيست؟
ج) اگرچه بنا داشتيد به وظيفه خود در تنگى وقت عمل کنيد، لکن قضاى آن روز بر شما واجب است بلى اگر وظيفه شما تيمَم بوده باشد و تصميم بر تيمّم هم قبل از فجر داشته باشيد لکن خوابتان برده باشد، در خواب اول روزه صحيح است.
فرا رسيدن وقت اذان در حين غسل واجب
119. اگر فرد جنب نزديک اذان صبح از خواب بيدار شده و اقدام به غسل نمايد اما قبل از اتمام غسل اذان گفته شود، روزه او چه حکمى پيدا مى‌‌نمايد؟
ج) اگر با علم يا گمان به اينکه وقت براى غسل دارد، شروع به غسل کرده، کفايت مى‌‌کند و روزه‌اش صحيح است.
120. اگر قبل از اذان صبح شروع به غسل کنم ولى در اثناى غسل، وقت اذان صبح فرا برسد، (مثلاً در حال شستن سر و گردن يا نيمه راست هستم که اذان شروع شود) آيا روزه‌ام صحيح است؟
ج) اگر اعتقاد داشته‌ايد که وقت براى غسل داريد، روزه‌تان صحيح است.
ترک غسل و باقى‌ماندن بر جنابت از روى خجالت
121. ما در منطقه سردسيرى زندگى مىکنيم که نه حمام دارد و نه مکانى براى استحمام، وقتى در ماه مبارک رمضان به حالت جنابت از خواب بيدار مىشويم، با توجه به اينکه غسل کردن جوانان در نيمه شب در برابر مردم با آب مشک يا حوض عيب شمرده مى‌‌شود و آب هم در آن وقت سرد است، تکليف ما براى روزه فردا چيست؟ آيا تيمّم جايز است؟ در صورتى که غسل نکند، افطار کردن روزه آن روز چه حکمى دارد؟
ج) مجرد مشقّت يا عيب شمرده شدن اغتسال جوانان در نيمه شب، عذر شرعى محسوب نمى‌‌شود، بلکه مادامى که غسل، حرجى و موجب ضرر براى مکلّف نشود، غسل کردن به هر صورتى که امکان دارد واجب است، و در صورت حرج يا ضرر بايد قبل از طلوع فجر تيمّم کند و با تيمّم بدل از غسل جنابت پيش از طلوع فجر روزه‌اش صحيح است، و اگر تيمّم نکند روزه‌اش باطل است، ولى امساک در طول روز بر او واجب مىباشد.
122. شخصى در ماه رمضان در جايى مهمان شد و شب را در آن منزل خوابيد و در نيمههاى شب محتلم گرديد و چون مهمان بود و با خود لباسى نداشت، براى فرار از روزه، تصميم گرفت بعد از طلوع فجر مسافرت نمايد، لذا بعد از طلوع فجر بدون اينکه چيزى بخورد به قصد مسافرت، حرکت نمود. سؤال اين است که آيا قصد سفر توسط او موجب سقوط کفّاره هست يا خير؟
ج) اگر با حالت جنابت از خواب بيدار شود و علم به جنب بودن خود داشته باشد و قبل از فجر اقدام به غسل يا تيمّم نکند، مجرد قصد سفر در شب و يا مسافرت در روز براى سقوط کفّاره از او کافى نيست.
123. در بعضى از روزهاى ماه مبارک رمضان در منزل يکى از اقوام بودم که بر اثر زکام و خجالت و حيا مجبور شدم با خاک، تيمّم بدل از غسل واجب بکنم و تا نزديک ظهر غسل نکردم. اين کار براى چند روز تکرار شد، آيا روزه‌ام در آن روزها صحيح است يا خير؟
ج) ترک غسل جنابت قبل از طلوع فجرِ روزى که مىخواهيد روزه بگيريد و انجام تيمّم بدل از غسل به جاى آن، اگر به‌خاطر عذر شرعى باشد و يا تيمّم در آخر وقت و به‌خاطر تنگى آن باشد، موجب بطلان روزه نيست و روزه شما با تيمّم صحيح است. در غير اين صورت، روزه شما در آن روزها باطل است.
جهل در وجوب يا کيفيت غسل جنابت
روزه جاهل به وجوب غسل يا کيفيت آن
124. کسى که به سن تکليف رسيده ولى جاهل به وجوب غسل و کيفيت آن بوده و بعد از گذشت مدتى در حدود ده سال متوجه مسأله تقليد و وجوب غسل بر او شده است، چه حکمى دارد؟ وظيفه او نسبت به قضاى نمازها و روزه‌هاى گذشتهاش چيست؟
ج) قضاى نمازهايى که در حال جنابت خوانده، بر او واجب است، و همچنين قضاى روزه هم در صورتى که مىدانسته جنب است، ولى جاهل به وجوب غسل بر جنب براى روزه گرفتن بوده، بر او واجب است.
125. اگر شخصى در حال جنابت چند روز روزه بگيرد و نداند که طهارت از جنابت شرط صحّت روزه است، آيا کفّاره روزههايى که در حال جنابت گرفته بر او واجب است يا اينکه قضاى آن‌ها کافى است؟
ج) در فرض مرقوم قضا کفايت مى‌‌کند.
126. جوانى بر اثر نادانى قبل از چهارده سالگى و بعد از آن، اقدام به استمنا مىکرده که بر اثر آن از او منى خارج مىشده، ولى نمىدانسته که خروج منى باعث جنابت مى‌‌شود و بايد براى نماز و روزه غسل کند، تکليف او چيست؟ آيا براى مدتى که استمنا مىکرده و منى از او خارج مىشده، غسل بر او واجب است؟ آيا نماز و روزه‌هاى او از گذشته تا حال که در حال جنابت انجام گرفته باطل بوده و قضاى آن‌ها واجب است؟
ج) براى هرچند بار خروج منى اگر تا به حال غسل نکرده است يک غسل جنابت کافى است، و بايد همه نمازهايى را که يقين دارد در حال جنابت خوانده است، قضا نمايد. و اگر اين عمل در شب‌هاى ماه رمضان انجام گرفته و جاهل به موضوع جنابت بوده، روزه‌هاى او قضا ندارد و محکوم به صحّت است. ولى اگر عالم به خروج منى و جنابت بوده و نمىدانسته که براى صحّت روزه، غسل بر او واجب است، بايد روزه همه روزهايى را که در حال جنابت گرفته است قضا نمايد.
127. آيا جماع از نشانههاى بلوغ محسوب مى‌‌شود و با انجام آن، تکاليف شرعى واجب مىگردند؟ و اگر فردى از آن آگاهى نداشته باشد و چندين سال بگذرد، آيا غسل جنابت بر او واجب مى‌‌شود؟ و آيا اگر اعمال مشروط به طهارت مانند نماز و روزه را قبل از غسل جنابت انجام بدهد، آن اعمال باطل هستند و قضاى آن‌ها واجب است؟
ج) مجرّد جماع بدون انزال و خروج منى از نشانههاى بلوغ نيست، ولى باعث جنابت مى‌‌شود و واجب است هنگام رسيدن به سن بلوغ غسل کند و تا زمانى که يکى از نشانههاى بلوغ در فردى تحقق پيدا نکرده، شرعاً حکم به بلوغ او نمى‌‌شود و مکلف به احکام شرعى نيست و کسى که در کودکى بر اثر جماع جنب شده و سپس بعد از رسيدن به سن بلوغ، بدون انجام غسل جنابت نماز خوانده و روزه گرفته، واجب است نمازهاى خود را اعاده کند، ولى در صورتى که جهل به جنابت داشته، قضاى روزههايش واجب نيست.
روزه انجام شده با غسل باطل
128. من غسل جنابت را به اين ترتيب انجام مىدادهام که ابتدا سمت راست بدن بعد سر و سپس قسمت چپ بدن را مىشستم. در سؤال و تحقيق در اين زمينه هم کوتاهى کردهام، نماز و روزه‌ام چه حکمى دارند؟
ج) غسل به کيفيت مذکور باطل است و موجب رفع حدث نمى‌‌شود. لذا نمازهايى که با چنين غسلى خوانده شده، باطل و قضاى آن‌ها واجب است. ولى روزه‌ها با فرض اينکه معتقد به صحّت غسل به‌صورت مذکور بودهايد و بقاى شما بر جنابت، عمدى نبوده است، محکوم به صحّت است.
129. شخصى بر اثر جهل به حکم شرعى، مدتى ترتيب را در غسل رعايت نکرده است، نماز و روزه او چه حکمى دارد؟
ج) اگر غسل را به نحوى انجام داده که شرعاً باطل است، قضاى نمازهايى که در اين حالت با حدث اکبر خوانده، واجب است. ولى روزه‌اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحّت غسل خود داشته، محکوم به صحّت است.
130. در حدود 2 سال پيش در رساله چند مرجع، فتواى حضرت آقا در مورد رعايت ترتيب بين راست و چپ در غسل را اين‌گونه يافتم که اين رعايت بنا بر احتياط واجب است. آن احتياط را به مرجع ديگرى که رعايت ترتيب را احتياط مستحب مى‌‌دانست، عدول کردم. حالا فهميدم که فتواى آقا وجوب رعايت ترتيب است، تکليف من نسبت به نماز و روزه‌هايم در طول اين دو سال چگونه است؟
ج) نماز و روزه‌هاى گذشته محکوم به صحّت است.
روزه با يقين به بطلان يکى از غسل‌هاى جنابت
131. اگر شخصى در ماه مبارک رمضان سه بار غسل جنابت کند، مثلاً در روزهاى بيستم، بيست و پنجم و بيست و هفتم غسل نمايد، و بعد يقين کند که يکى از آن غسل‌ها باطل بوده است، نماز و روزه او چه حکمى دارد؟
ج) روزه‌اش صحيح است، ولى بنا بر احتياط، قضاى نمازها به‌طورى که يقين به فراغت ذمّه پيدا کند، واجب است.
روزه در صورت غسل با آب نجس
132. اگر شخصى در ماه مبارک رمضان با آب نجس غسل کند و بعد از يک هفته متوجه شود که آن آب نجس بوده است، نماز و روزه او در اين مدت چه حکمى دارد؟
ج) نمازش باطل و قضاى آن واجب است، ولى روزه‌هاى او محکوم به صحّت است.
وظيفه جنب با احتمال خروج منى در حال روزه
133. شخصى مبتلا به بيمارى بيرون آمدن مستمر قطرات بول به‌صورت موقت است، يعنى بعد از بول کردن، به مدت يک ساعت يا بيشتر قطرات آن از او خارج مىگردد. با توجه به اينکه وى در بعضى از شب‌ها جنب شده و گاهى يک ساعت قبل از اذان بيدار مى‌‌شود و احتمال مى‌‌دهد که بعد از آن منى با قطرات بول خارج شود، نسبت به روزه‌اش چه تکليفى دارد؟ وظيفه او براى اينکه با طهارت داخل وقت شود، چيست؟
ج) اگر قبل از اذان صبح، غسل جنابت و يا تيمّم بدل از آن انجام داده، روزه او صحيح است، هرچند بعد از آن بدون اختيار از او منى خارج شود.
استمنا (خود ارضايى)
134. اگر روزهدار عمداً کارى کند که منى از او بيرون بيايد, روزه‌اش باطل مى‌‌شود.
کفاره استمنا در حال روزه
135. اگر مکلّف علم داشته باشد به اينکه استمنا روزه را باطل مى‌‌کند، ولى عمداً آن را انجام دهد، آيا کفّاره جمع بر او واجب مى‌‌شود؟
ج) اگر عمداً استمنا کند و منى هم از او خارج شود، کفّاره جمع بر او واجب نمى‌‌شود لکن احتياط مستحبّ آن است که کفّاره جمع بپردازد.
عادت به استمنا و حکم روزه
136. شخصى چندين سال عادت به استمنا در ماه رمضان و غير آن داشته است، نماز و روزه او چه حکمى دارد؟
ج) استمنا مطلقاً حرام است و اگر منجر به خروج منى شود، موجب غسل جنابت هم مى‌‌شود، و اگر اين عمل در حال روزه در روز ماه رمضان صورت بگيرد، در حکم افطار عمدى با حرام است، و اگر نماز و روزه را با حالت جنابت و بدون غسل و تيمّم انجام دهد، نماز و روزه‌اش باطل و قضاى آن‌ها واجب است.
جنابت روزهدار با نگاه به صحنه شهوت انگيز
137. شخص روزه‌‌دارى در ماه رمضان به صحنه شهوت انگيزى نگاه کرده و جنب شده است. آيا با اين کار روزه‌اش باطل مى‌‌شود؟
ج) اگر نگاه‌کردن او به قصد انزال بوده و يا مىدانسته که اگر به آن منظره نگاه کند، جنب مى‌‌شود و يا عادت او بر اين بوده است و در عين حال عمداً نگاه کرده و جنب شده، حکم جنابت عمدى را دارد يعنى هم قضا بر عهده او مىباشد و هم کفّاره.
جنابت روزهدار بر اثر صحبت با نامحرم
138. در ماه مبارک رمضان بدون وجود هيچ‌يک از آثار استمنا فقط بر اثر حالتى که هنگام مکالمه تلفنى با يک زن نامحرم در خود احساس کردم مايع منى از من خارج شد، با توجه به اينکه مکالمه با او به قصد لذت نبوده، آيا روزه‌ام باطل است يا خير؟ در صورت بطلان، آيا کفّاره هم بر من واجب است يا خير؟
ج) اگر خروج منى بر اثر صحبت با يک زن جزء عادتهاى قبلى شما نبوده و به‌طور غيرارادى از شما خارج شده است، موجب بطلان روزه نمى‌‌شود و چيزى هم بر اثر آن بر شما واجب نيست.
احتلام در حال روزه
139. محتلم شدن در روز (خروج منى در حال خواب) روزه را باطل نمى‌‌کند، و هر گاه روزهدار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم مى‌‌شود، لازم نيست از خواب خود جلوگيرى کند.
140. اگر روزهدار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود، واجب نيست از آن جلوگيرى کند.
141. اگر شخص روزه‌‌دارى در ماه مبارک رمضان بعد از نماز صبح يا ظهر بخوابد و در خواب به صورت غير عمد محتلم شود تکليف چيست؟ آيا روزه آن شخص باطل مى‌‌شود؟
ج) روزه‌اش صحيح است.
احتلام روزهدار و بيدار شدن بعد از اذان صبح
142. اگر شخصى قبل از اذان صبح يا بعد از آن بخوابد و در خواب جنب شده و بعد از اذان بيدار شود، چه مدتى براى غسل کردن وقت دارد؟
ج) در فرض سؤال، جنابت به روزه آن روز او ضرر نمىزند، ولى واجب است که براى نماز غسل کند و مى‌‌تواند غسل را تا وقت نماز به تأخير بيندازد.
احتلام بعد از فجر در ماه رمضان
143. اگر بعد از نماز فجر در ماه رمضان محتلم شوم چه بايد بکنم؟
ج) روزه صحيح است و براى نماز ظهر بايد غسل کنيد.
دروغ بستن به خدا و پيامبران و معصومين (عليهم السلام)
144. دروغ بستن به خدا و پيامبران و معصومين (عليهم السلام) بنابر احتياط، موجب باطل شدن روزه مى‌‌شود، هر چند بعداً توبه کند و بگويد که دروغ بسته است.
دروغ بستن بر فاطمه زهرا (سلام الله عليها)
145. آيا دروغ بستن بر فاطمه زهرا (سلام الله عليها) روزه را باطل مى‌‌کند؟
ج) بله، بنا بر احتياط واجب مبطل روزه است.
نسبت دادن حديث کسا به حضرت زهرا (سلام الله عليها)
146. آيا حديث شريف کساء را که از حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها) نقل شده، حديث معتبرى مىدانيد؟ آيا نسبت دادن آن در حالت روزه به حضرت زهراى مرضيه (سلام الله عليها) جايز است؟
ج) اگر نسبت دادن آن به‌صورت حکايت و نقل از کتاب‌هايى باشد که آن را نقل کردهاند، اشکال ندارد.
خواندن دعا در ماه رمضان با شک در صحت آن
147. دعاهايى مخصوص ماه رمضان به‌صورت دعاى روز اول و روز دوم تا آخر ماه وارد شده است، قرائت آن‌ها در صورت شک در صحّتشان چه حکمى دارد؟
ج) به هر حال اگر قرائت آن‌ها به قصد رجاء ورود و مطلوبيت باشد، اشکال ندارد.
رساندن غبار غليظ به حلق
روزهدار بنابر احتياط واجب بايد غبار غليظ را ـ مانند غبارى که از جارو کردنِ زمين خاکى بر مى‌‌خيزد ـ فرو ندهد، همچنين دود سيگار و ديگر دخانيات بنابر احتياط واجب روزه را باطل مى‌‌کند.
فرو بردن غبار براى روزهدار
148. من در معدن آهن کار مى‌‌کنم که طبيعت آن اقتضا مى‌‌کند هر روز داخل معدن شده و در آن کار کنم و هنگام استفاده از ابزار کار غبار وارد دهانم مى‌‌شود، بقيه ماه‌هاى سال هم به همين صورت بر من مىگذرد، تکليف من چيست؟ آيا روزه من در اين حالت صحيح است؟
ج) فرو بردن غبار غليظ هنگام روزه بنا بر احتياط واجب موجب باطل شدن آن است و بايد از آن پرهيز نمود، ولى مجرد داخل شدن غبار در دهان و بينى بدون اينکه به حلق برسد، روزه را باطل نمى‌‌کند.
روزه معتادين به سيگار
149. من معتاد به سيگار هستم و در ماه مبارک رمضان هر چه تلاش مى‌‌کنم که تندخو نباشم نمىتوانم و همين باعث ناراحتى زياد افراد خانوادهام شده است و خودم هم از وضعيت دشوارم رنج مىبرم، تکليف من چيست؟
ج) روزه ماه مبارک رمضان بر شما واجب است و بنا بر احتياط واجب جايز نيست در حال روزه سيگار بکشيد، و نبايد بدون دليل با ديگران تند برخورد کنيد.
150. آيا کسى که معتاد به سيگار است و بايد در روز حتماً چند سيگار بکشد مى‌‌تواند روزه بگيرد و روزه او صحيح است؟
ج) بنابر احتياط واجب روزهدار بايد از دودهاى انواع دخانيات خوددارى نمايد و در صورت اضطرار وجوب روزه ساقط نيست.
استعمال دخانيات و مواد مخدر
151. حکم استعمال دخانيات مانند سيگار در حال روزه چيست؟
ج) احتياط واجب آن است که روزهدار از دودهاى انواع دخانيات و نيز مواد مخدّرى که از راه بينى يا زير زبان جذب مى‌‌شود خوددارى کند.
استعمال «ناس» در حال روزه
152. آيا ماده «ناس» که از توتون و غير آن ساخته مى‌‌شود و براى چند دقيقه زير زبان گذاشته شده و سپس از دهان بيرون انداخته مى‌‌شود، مبطل روزه است يا خير؟
ج) اگر آب دهان مخلوط به ماده «ناس» را فرو ببرد، موجب بطلان روزه‌اش مى‌‌شود.
فرو بردن سر در آب
153. اگر روزهدار عمداً تمام سر را در آب فرو ببرد، بنابر احتياط واجب روزه‌اش باطل است و بايد روزهى آن روز را قضا کند.
154. در حکم مسأله‌ى قبل فرقى نيست ميان اينکه در هنگام فرو بردن سر در آب، بدن او نيز در آب باشد يا اينکه بدن او در بيرون باشد و فقط سر را در آب فرو ببرد.
155. اگر نصف سر را در آب فرو ببرد و سپس بيرون بياورد و نصف ديگر سر را در آب فرو کند، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.
156. اگر تمام سر زير آب برود ولى مقدارى از موها بيرون بماند، روزه‌اش باطل مى‌‌شود.
157. اگر شک کند که تمام سر زير آب رفته يا نه، روزه‌اش صحيح است.
158. اگر روزهدار بى‌اختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد روزه‌اش باطل نمى‌‌شود ولى بايد فوراً سر را از زير آب خارج کند و همچنين اگر فراموش کند که روزه است و سر در آب فرو ببرد، روزهى او باطل نمى‌‌شود، ولى هر گاه يادش آمد بايد فوراً سر را بيرون بياورد.
فرو بردن سر در آب مضاف
159. آيا فرو بردن سر در آب مضاف مبطل روزه است؟
ج) مبطل نيست مگر در گلاب که احتياط واجب آن است که سر را در آن فرو نبرد.
فرو رفتن در آب با لباس غواصى
160. کسى که با پوشيدن لباس مخصوص (مانند لباس غواصى) بدون اينکه بدنش خيس شود، در آب فرو رود، روزه‌اش چه حکمى دارد؟
ج) اگر لباس به سر او چسبيده باشد، صحّت روزه‌اش محل اشکال است و بنا بر احتياط وجوبى قضاى آن لازم است.
ريختن آب بر سر
161. از لثه شخص روزه‌‌دارى خون زيادى خارج مى‌‌شود، آيا روزه‌اش باطل مى‌‌شود؟ آيا براى او ريختن آب با ظرف بر سرش جايز است؟
ج) با خروج خون از لثه تا آن را فرو نبرده است، روزه باطل نمى‌‌شود. همچنين ريختن آب بر روى سر توسط ظرف و مانند آن به صحّت روزه ضرر نمىرساند.
غسل ارتماسى روزهدار بر اثر فراموشى
162. اگر شخص روزهدار جنب باشد و تا قبل از اذان ظهر متوجه آن نشود و پس از آن غسل ارتماسى نمايد، آيا روزه‌اش باطل مى‌‌شود؟ و اگر بعد از غسل متوجه شود که در حال روزه غسل ارتماسى نموده است، آيا قضاى آن واجب است؟
ج) اگر غسل ارتماسى بر اثر فراموشى و غفلت از روزهدار بودن باشد، غسل و روزه او صحيح است و قضاى روزه‌اش بر او واجب نيست.
اماله کردن
163. اماله کردن* با چيز روان، اگر چه از روى ناچارى و براى معالجه باشد، روزه را باطل مى‌‌کند.
استفاده بانوان از شياف
164. داروهاى مخصوصى براى معالجه بعضى از بيمارىهاى زنان وجود دارد (شيافهاى روغنى) که در داخل بدن گذاشته مى‌‌شود، آيا استفاده از آن موجب بطلان روزه مى‌‌شود؟
ج) استفاده از آن داروها به روزه ضرر نمىرساند.
165. زن متأهلى هستم، در ماه رمضان باردار بوده و روزه‌‌دارى برايم سخت بود، طبق توصيه‌اى اکثر روزهاى ماه مبارک رمضان از شياف استفاده کردم. آيا قضاى اين روزها را بايد به‌جا آورم يا خير؟
ج) اگر مانند شياف به‌صورت جامد بوده و استعمال شده مانعى نداشته ولى اگر مايع بوده مبطل بوده و قضاى روزه‌ها واجب است.
* داخل کردن داروى مايع در بدن، از طريق مخرج غائط، با ابزار مخصوص
قى (استفراغ) کردن
166. هرگاه روزهدار عمداً قَى کند اگر چه به‌واسطه‌ى بيمارى و مانند آن ناچار به اين کار باشد، روزه‌اش باطل مى‌‌شود ولى اگر سهواً يا بى‌اختيار قى کند اشکال ندارد.
167. اگر در هنگام آروغ زدن چيزى در دهانش بيايد بايد آن را بيرون بريزد و اگر بى‌اختيار فرو رود روزه‌اش صحيح است.
قى کردن در حالت تهوع
168. اگر روزهدار به جهت حالت تهوّع، قَى کند؛ روزه‌اش چه حکمى دارد؟
ج) اگر بى‌اختيار باشد، اشکال ندارد؛ ولى اگر از روى عمد باشد، روزه را باطل مى‌‌کند.
برخى احکام چيزهاى باطل کننده‌ى روزه
169.
باطل شدن روزه بوسيله‌ى کارهايى که گفته شد (خوردن، آشاميدن و...) در
صورتى است که اين کارها را انسان عمداً و از روى اختيار بکند، ولى اگر از
روى عمد و اختيار نباشد، مثل اينکه پايش بلغزد و در آب فرو رود، يا از روى
فراموشى غذا بخورد، يا به زور چيزى در گلوى او بريزد، روزه‌اش باطل
نمى‌‌شود.
170. اگر روزهدار را مجبور
کنند که خودش غذا بخورد، مثل اينکه بگويند اگر نخورى به جان يا مال تو
صدمه مى‌‌زنيم و او خودش براى جلوگيرى از ضرر غذا بخورد، روزه‌اش باطل
مى‌‌شود.
171. اگر روزهدار سهواً يکى
از کارهايى را بکند که موجب باطل شدن روزه است و سپس به خيال اينکه روزه‌اش
باطل شده، عمداً بار ديگر يکى از آن کارها را انجام دهد، روزهى او باطل
مى‌‌شود.
استعمال عطر در حال روزه
172. استعمال عطر براى روزهدار، در ماه رمضان چه حکمى دارد؟
ج) استعمال عطر براى روزهدار مستحب است؛ ولى بو کردن گياهان معطّر مکروه است.
انتهای پیام
ضمائم: